PKOS Nedir? Belirtileri, Tanı Kriterleri ve Tedavi Yöntemleri
26-02-2024
14:45
PKOS nedir?
Ergenlikten sonra herhangi bir zamanda ortaya çıkabilen polikistik over sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınlarda yaygın görülen bir hormonal bozukluktur.
Polikistik over sendromunun varlığında; yumurtalıkların içerisinde çok sayıda küçük kistler (sıvı dolu keseler) oluşur. Ancak bu bozukluğa sahip bazı kadınlarda kist bulunmazken, bu bozukluğa sahip olmayan bazı kadınlarda da kist gelişebilir.
PKOS tanı kriterleri:
Adet düzensizliği (kaçırılan adet dönemleri veya çok hafif adet dönemleri)
Vücutta aşırı tüylenme (göğüs, mide ve sırt dahil)-Hirsutizm
Akne veya yağlı cilt
Kilo alımı (özellikle göbek çevresinde)
Yumurtalık kistleri (büyük veya çok sayıda)
Erkek tipi kellik veya saçların incelmesi
Kısırlık
Depresyon ve anksiyete
Uyku problemleri
Tükenmişlik
Baş ağrıları
Koyu cilt lekeleri (boynun arkasında, koltuk altlarında ve göğüslerin altında)
Bu durumun belirtileri arasında görülebilmektedir.
Bu durumun belirtileri arasında görülebilmektedir.
Belirtiler kişiden kişiye değişebilir, bazı kadınlar hafif semptomlar yaşarken, bazıları daha şiddetli semptomlar yaşayabilir.
Polikistik over sendromuna sahip kadınların çoğunda insülin direnci gelişir ve bu da yüksek insülin seviyelerine yol açar. Yüksek insülin seviyeleri yumurtalıklarda androjen (erkek cinsiyet hormonu) hormonlarının aşırı üretimini teşvik eder ve böylece tipik PKOS belirtileri ortaya çıkar.
Ayrıca polikistik over sendromlu kadınlar daha yüksek obezite riski altındadır ve bu durum tüm hormonal dengesizlikleri daha da kötüleştirir. Dengesizlikler vücutta iltihaplanma, insülin direnci ve tiroid sorunları gibi diğer sorunlara domino etkisi yaratabilir.
PKOS'lu hastalar, PKOS'suz kadınlara kıyasla daha yüksek bir obezite prevalansı sergilerler ve görülme sıklığı %30 ila %70 arasında değişir.
Oluşmasının nedenleri kesin olarak bilinmese de genetik faktörler ve yaşam tarzı gibi bazı etkenlerin bu durumu tetiklediği düşünülmektedir. Kız kardeşlerin veya anne ve kızların PKOS'a sahip olması yaygın görülen bir durumdur. Hormonal dengesizlikler sendromun ortaya çıkmasında önemli bir rol oynarken, insülin direnci ve inflamasyon gibi durumların PKOS'u tetikleyebileceği teorik olarak öne sürülmektedir.
Polikistik over sendromu tamamen geçirilemeyen bir rahatsızlıktır, ancak belirtileri kontrol altına alınarak tedavi edilebilir. Çalışmalar, Polikistik over sendromu erken teşhis edilmediğinde ve tedavi sağlanmadığında kardiyovasküler hastalıklar ve tip 2 diyabet gibi uzun vadeli komplikasyonlara sebep olabildiğini göstermektedir.
PKOS'un bazı semptomları diğer sağlık sorunlarının neden olduğu semptomlara benzediği için bir uzmana başvurulduğunda teşhis için aşağıdaki testler uygulanabilmektedir:
Ultrason: Yumurtalıkların boyutuna bakmak ve kist olup olmadığını görmek için kullanılır. Test ayrıca uterusun (endometrium) astarının kalınlığına da bakabilir.
Kan testleri: Testlerde yüksek düzeyde androjen ve diğer hormonlara bakılır. Sağlık uzmanınız özellikle kan şekeri, kolesterol ve trigliserit seviyelerinizi kontrol edecektir.
PKOS tedavisinin türü, kadının hamile kalmayı planlayıp planlamamasına bağlı olabilir. Gelecekte hamile kalmayı planlayan kadınlar farklı türde ilaçlar alabilir.
PKOS ile yaşam:
Dengeli beslenme
Polikistik over sendromu diyeti önemlidir. Yediklerimizin hormonlarımız üzerinde büyük etkisi olduğu için, sizin için doğru beslenmeyi bulmak PKOS semptomlarınızda birçok iyileşme görmenize yardımcı olabilir!
PKOS varlığında yüksek glisemik indeksli yiyeceklerden uzak durmak gerekir. Yani beyaz ekmek, hamur işleri, şeker, tatlılar ve işlenmiş gıdalar gibi yiyeceklerden kaçınmak önem taşır. Ayrıca, doymuş yağ oranı yüksek olan kırmızı et, tereyağı ve peynir gibi gıdalardan da mümkün olduğunca az tüketilmeli veya tamamen çıkarılmalıdır. Bu yiyecekler yerine, lifli sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet tercih edilmelidir.
Egzersiz yapmak
Egzersiz PKOS'a birçok yönden yardımcı olabilir! İnsülin direncini azaltmaya, hormonları dengelemeye, stres seviyelerini düşürmeye ve kilo kaybına yardımcı olabilir. Bütün bunlar PKOS semptomlarını olumlu yönde etkileyecektir! Kortizol seviyenizi düşük tutarken tüm vücudunuzu çalıştırmak için düşük etkili egzersizler yapabilirsiniz.
Takviyeler
Harika bir diyetle bile önerilen günlük besin maddelerinin tamamını almak gerçekten zor olabilir! Takviyeler, PKOS iyileşmesini ve semptomların tersine çevrilmesini desteklemek için vücudunuza destek sağlamaya ve hormonları dengelemeye yardımcı olabilir! Inolac®, PKOS’tan etkilenen kişiler için özel olarak tasarlanmıştır, bu nedenle PKOS kaynaklı şikayetlerinizde rahatlamanıza yardımcı olabilir!
Stres Yönetimi
Stres; kortizol, insülin direnci ve hormon dengesizliğinden oluşan kısır bir döngüye neden olabilir. Stresi azaltmak, vücudunuzun dengeyi bulmasına yardımcı olabilir.
Daha iyi uyku
Uyku hormon dengesi için çok önemlidir, bu nedenle PKOS'unuzu iyileştirmek için günde 8 saatinizi uykuya ayırmanız gerekir.
Hormon Tedavisi
Hormonal tedavi PKOS'lu kadınların bazılarında etki göstermektedir. Kullanılabilecek hormonal tedavi tamamen kişiye özel olarak doktorunuz tarafından reçete edilebilir.